Droga do natury

Gruźlica (tuberculosis) – choroba infekcyjna wywołana przez prątka gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). Najpowszechniej występuje gruźlica płuc, ponieważ prątki gruźlicy mają tam optymalne warunki do wzrostu. Ogniska gruźlicy rzadziej występują w układzie pokarmowym, kostno-stawowym, limfatycznym, krwionośnym, nerwowym (mózg), moczowo-płciowym, a także na skórze.

Infekcja prątkami gruźlicy prowadzi do mobilizacji komórek odpornościowych co prowadzi do powstania stanu zapalnego w płucach. Powoduje to objawy kaszlu, krwioplucie, gorączkę, ból w klatce piersiowej, dreszcze, zwiększoną męczliwość i spadek masy ciała. U 2-3% osób infekcja może przebiegać bez widocznych objawów. Pojawiać się może również bladość skóry.

W fitoterapii zastosowanie mają surowce zielarskie o działaniu przeciwzapalnym, wykrztuśnym i antybakteryjnym, a także wzmacniającym odporność błony śluzowej, tkanki śródmiąższową i pęcherzyków płucnych. Wiele z podanych niżej surowców wykazuje również działanie w pylicy płuc i uszkodzeniu płuc przez gazy przemysłowe i spaliny. Ponadto mają zastosowanie w rekonwalescencji po przebytej gruźlicy.

SUROWCE ZIELARSKIE

Kwiat, ziele (nalewka) – Chryzantema wielkokwiatowa (Chrysanthemum morifolium), cebula – Czosnek pospolity (Allium sativum), ziele, pąki kwiatowe (napar) – Goździkowiec korzenny (Syzygium aromaticum), kwiat (odwar) – Koniczyna łąkowa (Trifolium pratense), ziele (nalewka, sproszkowany surowiec) – Kopytnik pospolity (Asarum europaeum), Kora – Miodła indyjska (Azadirachta indica), ziele (odwar) – Miodunka plamista (Pulmonaria officinalis), korzeń (odwar) – Oman wielki (Inula Helenium), liść (odwar) – Podbiał pospolity (Tussilago farfara), ziele – Poziewnik Szorstki (Galeopsis Tetrahit), ziele (odwar) – Rdest ptasi (Polygonum aviculare), ziele (sproszkowany surowiec, tabletki) – Siwiec żółty (Glaucium flavum), ziele (odwar) – Skrzyp polny (Equisetum arvense), liść (nalewka) – Szałwia lekarska (Salvia officinalis), ziele – Wąkrotka azjatycka (Centella asiatica), plecha (odwar zagęszczony) – Porost islandzki (Cetraria islandica).

Szczegółowy opis działania niektórych surowców

• Dziewanna drobnokwiatowa – syrop z kwiatów wykazuje działanie wykrztuśne.
• Oman wielki – wspomaga odkrztuszanie i działa jako lek uspokajający w napadach kaszlu.
• Siwiec żółty – ogranicza nadmierne wydzielanie plwociny i ułatwia jej odkrztuszanie oraz zmniejsza skurcz oskrzeli.
• Wąkrotka azjatycka – według badań naukowych saponina triterpenowa – azjatykozyd, zawartą w zielu wąkrotki wykazuje działanie antybakteryjne w stosunku do prątków gruźlicy porównywalne do streptomycyny.
• Skrzyp polny – pomaga w usuwaniu flegmy.

Ze względu na zawartość witaminy C korzystne jest stosowanie preparatów z owoców dzikiej róży, rokitnika i aceroli.

LEKI ZIOŁOWE

• Wyciąg alkoholowy z szałwii – 200 g świeżych liści szałwii należy zalać 220 ml 50% etanolu i zmiksować. Następnie płyn należy odstawić na 30 min i przecedzić przez sitko. Należy go przechowywać w ciemnej butelce. Wyciąg przyjmujemy nakrapiana od 30 do 50 kropli w kieliszku wody od 2 do 4 razy dziennie jako środek pobudzający trawienie, hamujący pocenie się i laktację. Natomiast do płukania jamy ustnej i gardła należy używać pół łyżeczki na 1/4 szklanki wody.

• Odwar z ziela miodunki – 2 łyżki ziela miodunki należy zalać 2 szklankami ciepłej wody, a następnie gotować na wolnym ogniu przez 10 minut od momentu wrzenia pod przykryciem. Następnie płyn należy odstawić na 5 minut i przecedzić, przechowując go w termosie. Odwar z ziela miodunki należy pić po 1/3 – 2/3 szklanki po kilka razy na dzień po jedzeniu. Dla zwiększenia właściwości mineralizujących (dostarczenia do organizmu minerałów) przy sporządzaniu odwaru można dodać równe ilości ziela rdestu ptasiego i liści pokrzywy.

• Odwar z liści podbiału – 1 łyżkę liści podbiału należy zalać 1 – 1,5 szklanki ciepłej wody i gotować na wolnym od momentu wrzenia przez 3 minuty pod przykryciem. Następnie płyn należy odstawić na 10 minut i przecedzić. Odwar z liści podbiału należy pić po 1/4 – 1/3 szklanki od 3 do 5 razy dziennie między posiłkami przy kaszlu.

• Odwar z ziela poziewnika – 2 łyżki ziela poziewnika należy zalać 2 szklankami letniej wody i macerować przez noc. Na drugi dzień rano płyn należy gotować na wolnym ogniu pod przykryciem przez 10 minut. Następnie całość należy odstawić na 10 min i przecedzić. Odwar z ziela poziewnika należy pić po 1/2 szklanki 3 razy dziennie na godzinę po jedzeniu. Ze względu na właściwości mineralizujące, przeciwzapalne i wykrztuśne zastosowaniem jest gruźlica.

• Odwar z ziela rdestu ptasiego – 1,5 – 2 łyżki ziela rdestu należy zalać 2 szklankami wody i odstawić do namoczenia na 1-2 godziny. Po tym czasie całość należy gotować przez 5-10 minut, a następnie przecedzić do termosu. Odwar pijemy po 1/2-2/3 szklanki 2-3 razy dziennie. Odwar z rdestu ptasiego wykazuje działanie przeciwzapalnie, mineralizujące, antybakteryjne oraz wzmacniające na tkankę łączną płuc. W trakcie kuracji zalecane jest spożywanie witaminy B1.

• Odwar z ziela skrzypu – 4 łyżki ziela skrzypu należy zalać 3 szklankami wody i gotować na wolnym ogniu przez 10 minut pod przykryciem. Następnie całość należy odstawić na 10 minut i przecedzić wlewając do termosu. Odwar należy pić po 2/3-1 szklankę od 2 do 4 razy dziennie. Stosuje się go pomocniczo w leczeniu gruźlicy i krwawień płucnych.

• Odwar zagęszczony z porostu islandzkiego – 2 łyżki plechy porostu islandzkiego należy zalać 3 szklankami ciepłej wody, a następnie gotować na wolnym ogniu do momentu odparowania 1 szklanki wody. Pozostaną dwie szklanki odwaru, który po przestudzeniu należy przecedzić do termosu. Pomocniczo przy gruźlicy odwar należy pić po 1/4 – 1/2 szklanki od 2 do 4 razy dziennie na pół godziny przed posiłkami. Wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwkaszlowe, przeciwwymiotne i przeciwpotne.

MIESZANKI ZIOŁOWE

• Zioła płucne nr.1 – należy zmieszać ze sobą po 25 g liści babki, ziela miodunki, ziela poziewnika, ziela rdestu ptasiego i ziela skrzypu. Następnie 1 łyżkę ziół należy zalać 2 szklankami wody i gotować pod przykryciem na wolnym ogniu przez 15 minut. Następnie całość należy odstawić na 15 minut i przecedzić. Odwar należy pić po pół szklanki 3 razy dziennie między posiłkami. Zastosowaniem jest szczególnie gruźlica płuc. Składniki mieszanki wykazują działanie mineralizujące oraz zmniejszają efekty uboczne podawania chemioterapeutyków przeciwprątkowych. Ponadto ułatwiają proces regeneracji błony śluzowej płuc i oskrzeli oraz wzmacniają ściany naczyń krwionośnych.

• Zioła płucne nr.2 – należy zmieszać że sobą po 100 g płucnicy islandzkiej, 50 g pączków sosny i 30 g korzenia lukrecji. Następnie 1 łyżkę mieszanki należy zalać szklanką wrzącej wody i gotować na wolnym ogniu przez 10 minut pod przykryciem. Następnie całość należy odstawić na 10 minut po czym przecedzić. Odwar należy pić po szklance 3 razy dziennie po posiłku. Ze względu na działanie osłaniające na błony śluzowe dróg oddechowych, hamujące odruchy kaszlu i czynność gruczołów potowych zastosowaniem jest gruźlica płuc.

• Zioła piersiowe – należy zmieszać że sobą równe ilości liści babki lancetowatej, liści podbiału, ziela poziewnika i ziela tymianku (lub macierzanki właściwej). Następnie 1,5 łyżki mieszanki należy zalać 2 szklankami wrzącej wody i zaparzać przez 20 minut pod przykryciem. Po tym czasie naczynie do zaparzania należy odkryć i odczekać 15 minut do naciągnięcia, a następnie przecedzić. Przecedzony napar należy pić po 2/3 szklanki rano i wieczorem po posiłku. Wykazuje on działanie antybakteryjne i wspomagające odkrztuszanie. Zastosowaniem jest gruźlica płuc, rozedma, pylica płuc i kaszel (suchy).

• Zioła w gruźlicy – należy zmieszać ze sobą 50 g liści szałwii oraz po 25 g korzeni omanu, kłączy perzu i ziela skrzypu. Następnie 2 łyżki łyżki mieszanki należy zalać 2 szklankami wody i gotować 3 minuty pod przykryciem. Następnie płyn należy odstawić na 5 minut i przecedzić go przelewając do termosu. Odwar należy pić po 2/3 szklanki 3 razy dziennie.
• Mieszanka ułatwiająca oddychanie (jak Pulmosan) – należy zmieszać ze sobą po 30 g ziela rdestu ptasiego i ziela skrzypu, 20 g ziela krwawnika, 15 g korzeni mniszka lekarskiego i 5 g kwiatów słonecznika. Następnie 2 łyżki mieszanki należy wieczorem zalać 2,5 szklanki gorącej wody. Następnego dnia z rana zioła należy gotować na wolnym ogniu przez 5-7 minut pod przykryciem. Następnie całość należy odstawić na 10 minut i przecedzić do termosu. Odwar należy pić po 1 szklance dwa razy dziennie: rano przed, a wieczorem po posiłku. Zastosowaniem jest gruźlica płuc, pylica oraz inne choroby płuc, a także zatrucie lotnymi żrącymi substancjami.

LITERATURA

1. https://www.drogadonatury.pl/encyklopedia-ziol/
2. Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniewski: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987.