Nieżyt Sienny (katar sienny) i Alergiczne Zapalenie Zatok
Nieżyt sienny (inaczej katar sienny) – zapalenie błony śluzowej nosa wywołane kontaktem z alergenem. Alergiczny nieżyt nosa zachodzi na skutek wiązania przeciwciał IgE z antygenem, który najczęściej nie stanowi zagrożenia dla organizmu (najczęściej są to pyłki roślin). W następstwie dochodzi do uwalniania przez komórki tuczne (mastocyty) i bazofile (granulocyty zasadochłonne) histaminy, która drażni błonę śluzową nosa stymulując ją do wzmożonej produkcji wodnistego śluzu. Katar sienny wymaga odczulania.
Alergiczne zapalenie zatok – zapalenie błony śluzowej zatok przynosowych powstałe na skutek kontaktu z alergenem i nacieku komórek tucznych i eozynocytów do błony śluzowej zatok. Najczęściej ma charakter przewlekły (powyżej 12 tygodni), a rzadziej sezonowy jak w przypadku alergicznego nieżytu nosa. W postaci całorocznej pojawia się śluzowo-surowicza wydzielina, a następnie zaburzenia drożności nosa. Natomiast, w postaci sezonowej występuje wodnista wydzielina, ataki kichania, łzawienie i świąd oczu lub okolic nosa, gardła lub rzadziej uszu. Pojawiać się również mogą zaburzenia w odczuwaniu węchu i smaku oraz bóle w okolicach zajętych zapalnie zatok. Czynnikami uczulającymi mogą być: pył, kurz, dym papierosowy, roztocza, karaluchy, sierść czy naskórek zwierząt.
W obu schorzeniach stosowane są leki ziołowe o działaniu przeciwzapalnym, antyhistaminowym, powlekającym, obkurczającym naczynia krwionośne i udrażniającym zatkany nos i ujście zatok. Można je stosować w formie wyciągów wodnych służących do przemywania przewodów nosowych (irygacja) i tamponowania oraz w formie inhalacji i aerozoli. Zmniejszają one lub eliminują na jakiś czas objawy choroby.
SUROWCE ZIELARSKIE:
liść świeży (sok w formie wkraplań) – Aloes zwyczajny (Aloe vera), kora (olejek kamforowy do inhalacji) – Cynamonowiec kamforowy (Cinnamomum camphora), liść (olejek do inhalacji) – Eukaliptus gałkowy (Eucalyptus globulus), kwiat lub ziele – Krwawnik pospolity (Achillea millefolium L.), korzeń Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra), korzeń (odwar) – Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis), liść (olejek do inhalacji) – Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis), kwiat (napar) – Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla L.), kwiat (napar) – Rumian rzymski (Chamaemelum nobile), pączki (olejek do inhalacji) – Sosna zwyczajna (Pinus sylvestris), kwiat i liść Ślaz dziki (Malva Sylvestris, ang. Common Mallow), ziele (kapsułki ze sproszkowanym zielem i odwar) – Świetlik łąkowy (Euphrasia rostcoviana Hayne)
LEKI ZIOŁOWE
- Odwar z ziela świetlika – 1 łyżkę ziela świetlika należy zalać szklanką wody i gotować na małym ogniu pod przykryciem przez 3 minuty. Następnie należy go odstawić na 15 minut i przecedzić. Na katar sienny i alergiczne zapalenie zatok można go stosować w postaci irygacji, dodając 1/3-1/2 łyżeczki soli jodowanej. Po wymieszaniu odwar należy zaaplikować do każdego otworu nosowego. Ten sam odwar można również pić po pół szklanki 2-3 razy dziennie lub stosować do okładów na oczy.
- Olejek sosnowy – do kąpieli stosujemy 1-2 łyżki olejku zmieszane z 3-4 łyżkami płynnego szamponu, wlewamy do wanny wypełnionej wodą do 1/3 objętości (temperatura 36-38 °C). Czas kąpieli powinien wynosić 10-15 minut. Stosuje się go na katar sienny oraz w alergicznym zapaleniu zatok. Można go stosować do inhalacji łącząc z innymi olejkami: eukaliptusowym, lawendowym lub miętowym. W tym celu 5-10 kropli należy wkropić na szklankę wrzącej wody, naczynie przykryć lejkiem i wdychać parę przez niewielki otwór w lejku. Zamiast olejku eukaliptusowego do inhalacji można użyć olejku rozmarynowego.
MIESZANKI
- Mieszanka olejków do inhalacji: olejki eukaliptusowy, rozmarynowy, sosnowy, kamforowy i miętowy należy zmieszać ze sobą lub wkroplić do osobnego naczynia. Następnie do inhalacji (do inhalatora) używa się 2-5 kropli na 10 ml wody lub roztworu soli fizjologicznej. Początkowo należy zacząć od mniejszej dawki, aby organizm się przyzwyczaił. Mieszankę olejków można stosować zarówno na katar sienny jak na alergiczne zapalenie zatok.
- Odwar do irygacji – należy zmieszać ze sobą po 1 łyżce ziela świetlika i koszyczka rumianku oraz po 1 łyżeczce korzenia lukrecji, korzenia prawoślazu i ziela krwawnika. Następnie całość należy moczyć w szklance wody przez 30 minut, po czym całość należy gotować przez 5 minut. Następnie należy go odstawić na 15 minut i przecedzić przez sitko lub przez filtr do kawy, tak aby nie pozostawić cząstek stałych. Całość powinna mieć objętość około 200 ml i należy do niej dodać 1/3 łyżeczki soli jodowanej mieszając do jej całkowitego rozpuszczenia. W ten sposób powstanie roztwór soli fizjologicznej, który powinien być bardziej przyjazny dla błony śluzowej nosa i zatok. Roztwór ten należy przelać do irygatora i stosować wg instrukcji tj. przepłukując raz jedną, a raz drugą stronę jamy nosowej.
LITERATURA
- https://www.drogadonatury.pl/encyklopedia-ziol/
- Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniewski: ROŚLINY LECZNICZE i ich praktyczne zastosowanie. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987.
- Aleksander (red.) Ożarowski: Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. Państwowy Zakład wydawnictw Lekarskich. Warszawa 1983. ISBN: 83-200-0640-6