Oczar wirginijski (Hamamelis Virginiana)
Oczar wirginijski (Hamamelis Virginiana) – gatunek krzewu należącego do rodziny oczarowatych (Hamamelidaceae) pochodzący ze wschodniej części Ameryki Północnej. Oczar wirginijski osiągać może wysokość 10 metrów. Posiada ulistnienie skrętolistne, a liście są jajowate i klapowane z ząbkowanymi brzegami. Natomiast od września do listopada można spotkać żółtozielone bezłodygowe kwiaty posiadające 4 płatki o kształcie wstążki. Owoc oczaru stanowi zdrewniała torebka przypominająca żołądź, ale zawiera 2 nasiona. W rok od zapylenia, gdy dojrzeje to pęka na dwie części silnie wyrzucając nasiona na odległość 9 metrów. Północnoamerykańscy indianie – Menomini nacierali odwarem z oczaru nogi, by były giętkie podczas uprawiania sportów, zaś ich sąsiedzi – Potawatomi, zabierali gałązki do łaźni parowych, po to aby przynieść sobie ulgę przy bólu mięśni.
Surowcem zielarskim mogą być liście, gałązki czy też kora oczaru wirginijskiego.
SKŁADNIKI AKTYWNE
Liść oczaru zawiera polifenole, w tym głównie galotaniny, a także procyjanidyny, katechiny (galusan epigallokatechiny), glikozydy flawonoli (kwercetyna i kemferol) i kwasy fenolowe (pochodne kwasu hydroksycynamonowego, kwas galusowy). Kora oczaru wirginijskiego zawiera sporo tanin i pseudotanin (kwas taninowy, hamamelitanina, pentagalloiloglukoza), pochodnych katechiny (galusan epigallokatechiny), kwas galusowy, fenylopropanoidy i seskwiterpenoidy
DZIAŁANIE
Ściągające, zatrzymuje wewnętrzne i zewnętrzne krwawienia, przeciwzapalne, antyoksydacyjne i antymutagenne.
WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE
a) Stosowanie wewnętrzne
Stosowany jest w biegunce, wrzodach żołądka, przedłużonym miesiączkowaniu i w obfitych krwawieniach miesiączkowych. Wykazano właściwości przeciwwirusowe ekstraktu z kory (po odparowaniu etanolu) wobec wirusa grypy typu I (w tym H1N1, H3N2 i H7N9). Działanie to polegało blokowaniu receptora wirusa grypy i działalności neuramidazy za pomocą tanin i kwasów fenolowych. Ponadto ta sama frakcja tanin hamuje zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego typu 16 (etap adhezji wirusa HPV). Podobną aktywność przeciwwirusową wykazuje ekstrakt z liści, ale charakteryzuje się on nieco wyższą cytotoksycznością. Wykazano również, że w raz ze wzrostem masy cząsteczkowej garbników i ilości reszt galoilowych wzrasta skuteczność wiązania tanin z białkami powierzchniowymi wirusa. Jednocześnie wykazano, że efekt ten jest nieodwracalny.
b) Stosowanie zewnętrzne
Oczar wirginijski używany jest zewnętrznie przy zwichnięciach, stłuczeniach, obrzękach, ranach ciętych i zadrapaniach. Ponadto, przy żylakach nóg i odbytu (hemoroidy). Również przy krwawieniu dziąseł (w postaci pędzlowania).
PRZECIWWSKAZANIA
Nie stosować przy wysokim poziomie toksyn w organizmie.
STOSOWANIE
Oczar wirginijski może być stosowany w postaci nalewek z kory lub liści. Można też stosować napar z tych samych surowców. Jednakże najlepsze efekty przynosi stosowanie destylatów.
LITERATURA
I. Penelope Ody, tłum. Małgorzata Garbarczyk: Uzdrawiająca moc ziół. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2008. ISBN: 978-83-7073-644-6.
II. Duckstein SM, Stintzing FC. Investigation on the phenolic constituents in Hamamelis virginiana leaves by HPLC-DAD and LC-MS/MS. Anal Bioanal Chem. 2011; 401(2):677-688. doi:10.1007/s00216-011-5111-3
III. Theisen LL, Erdelmeier CA, Spoden GA, et al. Tannins from Hamamelis virginiana bark extract: characterization and improvement of the antiviral efficacy against influenza A virus and human papillomavirus. PLoS One. 2014; 9(1):e88062. Published 2014 Jan 31. doi:10.1371/journal.pone.0088062
IV. https://www.minnesotawildflowers.info/shrub/witch-hazel
V. Źródło ryciny: AnRo0002 – Own work, CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=40355474