Droga do natury

Lawenda wąskolistna, syn. lawenda lekarska (Lavendula angustifolia) – to półkrzew z rodziny jasnotowatych (Labiatae), pochodzący z terenów Morza Śródziemnego. W Polsce lawenda wąskolistna została zadomowiona. Rośnie na wysokość 1 metra i więcej. Natomiast, liście lawendy są niewielkie, lancetowate. Niebieskawoliliowe kwiaty zebrane w kłosowate kwiatostany pojawiają się w lipcu lub czasem w sierpniu.

Surowcem zielarskim jest kwiat lawendy (Flos Lavandulae) lub olejek eteryczny (Oleum Lavandulae).

SKŁADNIKI AKTYWNE

Kwiaty lawendy zawierają olejek eteryczny (60% octanu L-linalilu, L-linalol, α-terpineol, cyneol, geraniol), garbniki, a także antocyjany, fitosterol i kwasy organiczne.

DZIAŁANIE

a) Kwiaty

Przeciwdepresyjne, uspokajające, przeciw wzdęciom, wiatropędne, relaksujące, przeciwskurczowe, pobudzające krążenie, tonizujące układ nerwowy, przeciwdychawiczne, przeciwbólowe, żółciopędne, antyseptyczne, wykrztuśne, moczopędne.

b) Olejek eteryczny

Antyseptyczne, drażniące, zwiększające ukrwienie.

WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE

Lawendę, ze względu na działanie antydepresyjne, dodaję się do leków działających na rozchwiany układ nerwowy. W formie olejku lub naparu jest pomocna szczególnie w przypadku migreny jak i zwykłego bólu głowy. W takim przypadku olejek wcieramy w skronie i szyję lub dodajemy do kąpieli. Ponadto olejek lawendowy pomaga w przypadku bezsenności i pobudzeniu nerwowym, działa relaksująco, uspokaja akcję serca, a jako składnik maści pomaga także w łagodzeniu bólu spowodowanego napięciem mięśni i w bólach reumatycznych, przy czym jego działanie jest silniejsze od kwiatów. Kwiat lawendy i olejek lawendowy stosowane są również do poprawy trawienia (wzmagają wydzielanie soku żołądkowego), przywracają prawidłową perystaltykę jelit i dróg żółciowych, hamują wzdęcia i bóle w okolicy brzucha (ze względu na właściwości wiatropędne), hamują nadmierny rozwój bakterii w obrębie układu pokarmowego. Składniki olejku lawendowego przenikają do układu moczowego i płuc co ma znaczenie w leczeniu chorób dróg moczowych i dróg oddechowych.

W stosowaniu zewnętrznym (kąpiele, okłady) działa lekko drażniąco na skórę, ponieważ wywołuje przekrwienie poprzez rozszerzenie naczyń włosowatych, co ma znaczenie w leczeniu migreny. Ponadto kwiat lawendy działa przeciwbólowo, niszczy bakterie chorobotwórcze, grzyby wywołujące grzybice, pasożyty, regeneruje naskórek, pomaga przy oparzeniach i skaleczeniach, wpływa pozytywnie na układ nerwowy skóry i zabija i odstrasza niektóre owady (odstrasza mole odzieżowe ale przyciąga mole spożywcze).

PRZECIWWSKAZANIA

Olejek lawendowy w zbyt dużej dawce może działać drażniąco na błony śluzowe żołądka i jelit, również na nerki i pęcherzyki płucne.

STOSOWANIE

Lawenda wąskolistna może być stosowana w postaci naparu, kąpieli, inhalacji i okładów.

Napar z kwiatów – 1 łyżeczkę kwiatów zalać wrzącą wodą do pełna szklanki. Następnie całość należy zaparzać pod przykryciem przez 10 minut. Napar pijemy 2 razy dziennie między posiłkami jako lek wiatropędny, w zaburzeniach trawienia, puchlinie wodnej, mdłościach, uderzeniach krwi do głowy, nerwicy serca, a także jako lek uspokajający układ nerwowy.

Olejek eteryczny – 2-5 kropli z miodem lub łącznie z wodnym roztworem etanolu. Przykładowo stosujemy go 2 razy dziennie jako środka uśmierzającego ból i uspokajającego.

Napar z pięciu kwiatów – 10 g kwiatów lawendy, 5 g kwiatów kaczeńca błotnego, 5 g kwiatów ogórecznika lekarskiego, 5 g kwiatów żarnowca i 5 g kwiatów fiołka trójbarwnego należy zmieszać ze sobą. Następnie łyżkę mieszanki należy zalać wrzącą wodą do pełna szklanki i zaparzać przez 10 minut. Napar stosujemy dwa razy dziennie po szklance przy infekcjach i gorączkach napadowych, a także jako środek moczopędny.

LITERATURA

I. Jadwiga Górnicka: Apteka Natury. Warszawa, AWM. ISBN: 83-85904-71-9

II. Władysław Walewski: Towaroznawstwo zielarskie. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. Warszawa 1985. ISBN: 83-200-0968-5.

III. Penelope Ody, tłum. Małgorzata Garbarczyk: Uzdrawiająca moc ziół. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2008. ISBN: 978-83-7073-644-6

IV. Aleksander (red.) Ożarowski: Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. Państwowy Zakład wydawnictw Lekarskich. Warszawa 1983. ISBN: 83-200-0640-6

V. Rudi Beiser, tłum. Wojciech Zahaczewski: Ziołowe szczęście. Wyd. Bellona. Warszawa 2015. ISBN 978-83-11-14422-4.

VI. Źródło ryciny: Christer Johansson – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7332565