Goździkowiec korzenny (Syzygium aromaticum)
Goździkowiec korzenny inaczej czapetka pachnąca (Syzygium aromaticum) to niewysokie drzewo z rodziny mirtowatych (Myrtaceae). Pochodzi z Moluków (Wysp Korzennych położonych we wschodniej części Archipelagu Malajskiego) w Indonezji skąd rozprzestrzeniono jego uprawę na wschodnie wybrzeże Afryki i dalsze regiony półwyspu Malajskiego. Osiąga wysokość 12 metrów. Liście są podłużne. Kwiaty różowo-żółte występujące po trzy, a owoce są eliptyczne o purpurowym kolorze.
Surowcem zielarskim są wysuszone pąki kwiatowe (goździki korzenne) i otrzymywany z nich olejek eteryczny. Powszechnie używa się ich jako przyprawy do pierników i grzanego wina.
SKŁADNIKI AKTYWNE
Goździkowiec korzenny zawiera sporo olejku eterycznego, w którego skład wchodzi 70-90% fenylopropanoidu – eugenolu. Poza tym zawiera inne związki fenolowe: octan eugenolu, garbniki (ellagotaniny: np. eugenina, gallotaniny: np. kwas galusowy). Ponadto: fitosterole i triterpeny oraz flawonoidy (astragalina, isokwercytryna, hyperozyd, kwercetyna i kemferol).
DZIAŁANIE
Goździkowiec korzenny wykazuje działanie antyseptyczne, antybakteryjne, przeciwgrzybicze, antywirusowe, pierwotniakobójcze i przeciwrobacze. Ponadto, ma działanie przeciwwzdęciowe, pobudzające trawienie znieczulające, przeciwwymiotne, rozkurczowe oraz przeciwbólowe i miejscowo znieczulające.
WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE
Ze względu na właściwości antybakteryjne i ogólnie antyseptyczne eugenolu, Goździkowiec korzenny stosowany jest w różnego typu zakażeniach. W postaci naparu stosuje się go w leczeniu biegunek (głównie bakteryjnych), wrzodów żołądka i dwunastnicy oraz grzybicy przewodu pokarmowego. Ponadto, stosuje się go przy nudnościach, wymiotach oraz wzdęciach i problemach z trawieniem. Reguluje pracę nerek (również w objawach niedoczynności). Natomiast, w przypadku objawów zakażenia górnych dróg oddechowych pomocny bywa w łagodzeniu objawów kaszlu. Ponadto, w tropikalnych rejonach Azji stosowany jest w leczeniu malarii, cholery, gruźlicy oraz infekcji wirusowych.
Goździkowiec korzenny znalazł także zastosowanie w leczeniu zmian i infekcji skórnych (np. świerzb). Olejek goździkowy stosuje się przy bólu zęba i przeziębieniu (ze względu na właściwości rozgrzewające), a także na ukąszenia owadów. Wykorzystuje się go również w terapii antynowotworowej ze względu na wpływ na receptory alfa estrogenowe, co ma znaczenie w leczeniu raka piersi i prostaty (nowotwory hormono-zależne).
PRZECIWWSKAZANIA
Nie stwierdzono przy dopuszczalnej dawce (wg. WHO: 2,5 mg/kg masy ciałą), również u kobiet w ciąży, karmiących i u dzieci. Natomiast, osoby biorące leki przeciwzakrzepowe powinny unikać większego spożycia goździków. Czasem może pojawiać się również wysypka (przy większym spożyciu lub w połączeniu z innymi przyprawami korzennymi i alkoholem).
STOSOWANIE
- Napar goździkowy – przygotowuje się go przez zalanie 2 łyżeczek świeżo zmielonych goździków 300 ml wrzącej wody, następnie napar należy odstawić pod przykryciem na 15 minut. Stosuje się go po pół szklanki 3-4 razy dziennie w leczeniu wzdęć, grzybicy przewodu pokarmowego i pasożytów oraz w leczeniu nowotworów.
LITERATURA
I. Lidia Wincek: Roślinne terapie antynowotworowe w praktyce terapeutycznej. Vital, Białystok 2017. ISBN: 978-83-65404-64-0
II. Penelope Ody, tłum. Małgorzata Garbarczyk: Uzdrawiająca moc ziół. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2008. ISBN: 978-83-7073-644-6
III. https://www.phytojournal.com/vol1Issue1/1.html
IV. Saranya D., Ravi R. Syzygium aromaticum : A subtropical tree scrutinized for the genetic differentiation among the altitudes of Nilgiris. March 2018 Annals of Plant Sciences 7(4):2134. DOI:10.21746/aps.2018.7.4.10
V. Źródło fotografii: By Prof. Chen Hualin – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=45497337