Droga do natury

Osteoporoza (zrzeszotnienie kości, łac. osteoporosis) – stan charakteryzujący się postępującą redukcją masy tkanki kostnej. W konsekwencji prowadzi do zwiększonej podatności tkanki kostnej na złamania. Osteoporoza występuje w postaci uogólnionej oraz miejscowej.

Postać uogólniona pojawić się może jako wtórna przyczyna zespołu Cushinga, nadczynności przytarczyc, cukrzycy, a także leczenia kortykosteroidami.^* Natomiast osteoporoza miejscowa zdarza się u osób, u których kończyny były unieruchomione przez dłuższy czas oraz chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów. Uznaje się, że choroba jest związana z wiekiem, ponieważ po 35 roku procesy kościogubne zaczynają przeważać nad procesami kościotwórczymi. Dodatkowo u kobiet po okresie menopauzy wzrasta podatność na osteoporozę z powodu zmniejszonej produkcji estrogenu, który blokuje resorpcję wapnia z kości oraz zwiększa produkcję kalcytoniny.

W leczeniu stosuje się leki anaboliczne, elektroterapię i masaże. Natomiast fitoterapia polega na stosowaniu surowców mineralizujących, ochronnych (przy suplementacji preparatami wapnia) oraz stymulujących syntezę tkanki kostnej. Dodatkowo aktywność fizyczna oraz dieta bogata w białko, minerały (wapń) i witaminy (D) opóźniają procesy redukcji masy tkanki kostnej.

*glikokortykosteroidy zmniejszają ilość komórek kościotwórczych (osteoblastów), a zwiększają ilość komórek kościogubnych (osteoklastów) 

SUROWCE ZIELARSKIE

ziele (napar) – Mniszek lekarski (Taraxacum officinale), liść (sok ze świeżego surowca, napar) – Pokrzywa zwyczajna (Urtica doica), ziele (odwar) – Poziewnik szorstki (Galeopsis tetrahit), ziele (odwar) – Rdest ptasi (Polygonum aviculare), korzeń (odwar, nalewka, suchy ekstrakt po odparowaniu metanolu) – Szczeć pospolita (Dispacus fullonum).

• Mniszek lekarski – ziele hamuje proces tworzenia osteoklastów (osteoklastogenezę) i zwiększa gęstość kości.⁴
• Pokrzywa zwyczajna – liść zawiera składniki działające mineralizująco.
• Rdest Ptasi – ziele jest źródłem krzemionki rozpuszczalnej.
• Skrzyp polny – podobnie jak ziele rdestu ziele skrzypu jest źródłem krzemionki koloidalnej, która ze względu na działanie ochronne na nerki powinna być stosowana przy suplementacji związkami wapnia.
• Szczeć pospolita – podobnie jak inne rośliny z rodzaju Dispacus korzeń szczeci (saponiny, glikozydy) wykazuje działanie kościotwórcze (stymuluje wzrost tkanki kostnej) i zmniejsza namnażanie komórek kościogubnych (osteoklastów).⁵

1. Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniewski: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987.
2. Aleksander (red.) Ożarowski: Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. Państwowy Zakład wydawnictw Lekarskich. Warszawa 1983. ISBN: 83-200-0640-6.
3. https://www.czytelniamedyczna.pl/1546,estrogeny-i-sermy-w-profilaktyce-i-leczeniu-osteoporozy-postmenopauzalnej.html
4. Heo J, Kim M, Kim JH, Shin H, Lim SE, Jung HS, Sohn Y, Ku J. Effect of Taraxaci Herba on Bone Loss in an OVX-Induced Model through the Regulation of Osteoclast Differentiation. Nutrients. 2022 Oct 18;14(20):4354. doi: 10.3390/nu14204354. PMID: 36297038; PMCID: PMC9609713.
5. Niu YB, Li YH, Kong XH, Zhang R, Sun Y, Li Q, Li C, Liu L, Wang J, Mei QB. The beneficial effect of Radix Dipsaci total saponins on bone metabolism in vitro and in vivo and the possible mechanisms of action. Osteoporos Int. 2012 Nov;23(11):2649-60. doi: 10.1007/s00198-012-1932-y. Epub 2012 Apr 26. PMID: 22535190.