Droga do natury

Niestrawność (dyspepsja) – schorzenie, które objawia się przewlekłym lub nawracającym bólem w okolicach brzucha. Niestrawności towarzyszy często biegunka po niewłaściwie dobranych lub niewłaściwie przyrządzonych posiłkach. Ponadto pojawiają się wzdęcia, nudności i uczucie sytości, które może trwać nawet kilka godzin. Do osób najbardziej narażonych na niestrawność należą dzieci oraz seniorzy.

Na szczęście zioła dostarczają wielu skutecznych surowców leczniczych o działaniu poprawiającym trawienie i zdolności wydzielnicze żołądka. Ponadto stosuje się surowce wykazujące działanie rozkurczowe.

SUROWCE ZIELARSKIE

Poprawiające trawienie: korzeń (napar) – Arcydzięgiel litwor (Angelica archangelica), liść (rozdrobniony surowiec) – Bazylia pospolita (Ocimum basilicum), ziele (odwar, rozdrobniony surowiec) – Bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea), ziele (napar) – Bylica piołun (Artemisia absinthium), owocostan żeński (napar) – Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus), korzeń (odwar) – Cykoria podróżnik (Cichorium intybus), kora (sproszkowany surowiec) – Cynamonowiec cejloński (Cinnamomum verum), ziele (sproszkowany surowiec) – Cząber ogrodowy (Satureja hortensis), liść i ziele (sproszkowany surowiec) – Czosnek niedźwiedzi (allium ursinum), cebula (nalewka) – Czosnek pospolity (Allium sativum), ziele (sok, intrakt) – Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum), nasiona (nalewka) – Gorczyca biała (Brassica Alba), korzeń (nalewka, odwar) – Goryczka żółta (Gentiana lutea), pąki kwiatowe (cały surowiec, napar) – Goździkowiec korzenny (Syzygium aromaticum), liść (napar) – Herbata chińska (Thea sinensis), ziele (napar) – Hyzop lekarski (Hyssopus officinalis), szyszkojagoda (napar, nalewka) – Jałowiec pospolity (Juniperus communis), nasiona (napar, nalewka) – Kolendra siewna (Coriandrum sativum), nasiona (napar) – Kardamon malabarski (Elettaria cardamomum), owoc (rozdrobniony surowiec, napar) – Kmin rzymski (Cuminum cyminum), kwiat – Kocanki piaskowe (Helichrysum Arenarium) , owoc – Koper włoski (Foeniculum vulgare), nasiona Kozieradka pospolita (Trigonella foenum-graecum), liść i kwiat (napar) – Krwawnik pospolity (Achillea millefolium), ziele – Lebiodka majeranek (Origanum majorana), ziele – Lebiodka pospolita, Oregano (Origanum vulgare), korzeń (odwar) – Lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale), liść (napar) – Mięta pieprzowa (Mentha piperita), liść i kwiat (napar) – Mniszek lekarski (Taraxacum officinale), nasiona (proszek) – Muszkatołowiec korzenny (Myristica fragrans), korzeń – Mydlnica lekarska (Saponaria Officinalis),* kwiat – Nagietek lekarski (Calendula officinalis), korzeń (napar, odwar) – Oman wielki (Inula Helenium), korzeń (odwar) – Oman brytyjski ( Inula brittanica), liść (napar), naowocnia (nalewka, wino) – Orzech włoski (Juglans regia) , owoc (suchy surowiec) Pieprz czarny (Piper nigrum), korzeń, owoc (napar) i ziele (świeży surowiec, napar) – Pietruszka zwyczajna (Petroselinum crispum), kłącze (odwar, wino) – Pięciornik kurze ziele (Potentilla Tormentilla), ziele (odwar) – Przywrotnik pospolity (Alchemilla vulgaris), ziele (odwar) – Rdest ptasi (Polygonum aviculare), kłącze (odwar) – Rdest wężownik (Polygonum bistorta), liść (rozdrobniony surowiec) – Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis), owoc (napar, odwar) – Róża dzika (Rosa canina), kwiat Rumianek pospolity (Matricaria recutita), kwiat (napar) – Rumian rzymski (Chamaemelum nobile), liść i ziele (odwar) – Rzepik pospolity (Agrimonia eupatoria), korzeń świeży (sok) – Rzodkiew czarna (Raphanus sativus var. niger), liść – (na trawienie dań mięsnych) Szałwia lekarska (Salvia officinalis), kłącze (napar) – Tatarak zwyczajny (Acorus Calamus), ziele (napar) – Tymianek właściwy (Thymus vulgaris), liść (napar, odwar) – Wawrzyn szlachetny (Laurus nobilis).

Znaczenie pomocnicze mają również: owoc (odwar, świeże owoce) – Borówka czernica (Vaccinium myrtillus) i ziele – Bukwica lekarska (Stachys officinalis).

* Surowca nie należy stosować w przypadku nieżytu żołądka, jelit oraz w krwawieniach z przewodu pokarmowego.

LEKI ZIOŁOWE

• Napar z ziela piołunu – 1 łyżeczkę ziela zalewamy wrzątkiem do pełna szklanki i zostawiamy pod przykryciem do zaparzenia się na okres 30 minut. Po przecedzeniu napar pijemy do jednej łyżki na godzinę przed posiłkami przez kilka dni w celu poprawienia apetytu, na trawienie i w celu wzmocnienia organizmu.
• Odwar z korzenia cykorii podróżnik – 1,5 do 2 łyżek rozdrobnionych korzeni cykorii podróżnik należy zalać 1,5 szklanki letniej wody i gotować pod przykryciem przez 3 minuty (od momentu wrzenia). Następnie odwar należy odstawić na 15 minut i przecedzić. Pijemy go po 1/3 – 1/2 szklanki od 2 do 4 razy dziennie na godzinę przed posiłkiem. Ma on właściwości zwiększające wydzielanie soku żołądkowego, a także żółciopędne. Może być stosowany przy nieżycie żołądka.
• Napar z korzenia omanu – 1 łyżkę korzeni należy zalać gorącą wodą do pełna szklanki, zaparzać pod przykryciem. Napar pijemy po 1-3 łyżki kilka razy w ciągu dnia między posiłkami jako środek wykrztuśny, pobudzający trawienie (przed jedzeniem) i wiatropędny (po jedzeniu)
• Kwiat nagietka – 0,2-0,4 g sproszkowanych kwiatów należy zmieszać z łyżką dżemu lub miodu. Stosujemy je 2 razy dziennie między posiłkami jako lek przeciwzapalny, pobudzający trawienie i hamujące rozwój bakterii.
• Napar z lebiodki – przygotowuje się poprzez zaparzenie 1 łyżki ziela w 1-1,5 szklanki gorącej wody. Następnie po naciągnięciu można odcedzić go za pomocą sitka. Napar pijemy 2-3 razy dziennie po 1/2-2/3 szklanki, pół godziny przed posiłkiem (działanie stymulujące trawienie, wiatropędne i przeciwskurczowe)
• Napar z Jałowca – 10-20 g szyszkojagód w dużym naczyniu należy zalać 1 litrem wrzącej wody, a następnie zaparzać przez 3 minuty (lub 1 łyżeczkę na filiżankę wrzącej wody). Należy pić po filiżance 3 razy dziennie jako lek moczopędny, żółciopędny i poprawiający trawienie.
• Odwar z ziela rdestu ptasiego – 1,5 – 2 łyżek ziela na 2 szklanki wody, po namoczeniu przez 1-2 godziny, należy gotować przez 5-10 minut. Następnie po przecedzeniu do termosu odwar należy pić po 1/2-2/3 szklanki 2-3 razy dziennie. Odwar z rdestu ptasiego poprawia przemianę materii, wspomaga pracę wątroby oraz działa przeciwzapalnie na przewód pokarmowy. UWAGA: w trakcie kuracji zalecane jest spożywanie witaminy B1.
• Napar z kłaczy tataraku – pół łyżki pociętych kłączy tataraku należy zalać 1 szklanką wrzącej wody i zaparzać pod przykryciem przez godzinę czasu (ewentualnie w termosie). Po zaparzeniu można go przecedzić. Napar należy pić 2-3 razy dziennie po 1/4 – 1/3 szklanki na pół godziny przed posiłkiem. Wykazuje on właściwości poprawiające trawienie, zwiększa czynności wydzielnicze żołądka oraz działa wiatropędnie i uspokajająco.
• Napar z ziela tymianku – łyżkę ziela tymianku na 1,5 szklanki gorącej wody należy pozostawić na 15 minut pod przykryciem, a następnie przecedzić. Napar pijemy po 1/3 szklanki 2-3 razy dziennie jako środek wykrztuśny i poprawiający trawienie.

MIESZANKI ZIOŁOWE

• Krople na niestrawność i zaparcia – należy zmieszać ze sobą po 30 ml nalewki z mięty pieprzowej i nalewki rzewieniowej oraz po 10 ml nalewki z korzenia goryczki, nalewki z glistnika i intraktu z ruty. Należy stosować do pół łyżeczki na pół szklanki wody od 2 do 3 razy dziennie między posiłkami. Krople wykazują działanie pobudzające trawienie, żółciopędne, przeciwskurczowe, a także odtruwające. Stosuje się je na niestrawność i osób ze skłonnością do zaparć.
• Proszek na niestrawność – należy zmieszać ze sobą po 20 g owoców ostropestu, 10 g korzeni mniszka lekarskiego, a także po 5 g owoców kminku, kory kruszyny i liści mięty pieprzowej. Owoc kminku można przy tym zastąpić owocem kopru włoskiego. Następnie zioła należy zmielić w młynku elektrycznym lub moździerzu. Całość należy przyjmować po 1/3-1/3 płaskiej łyżeczki doustnie 3 razy dziennie zaraz po posiłku. Każdorazowo należy popić dawkę 1/3 szklanki wody. Proszek ten ma zastosowanie na niestrawność, przy niedostatecznej ilości wydzielanej żółci i soku żołądkowego, a także na zaparcia.
• Zioła żołądkowo-jelitowe – należy zmieszać ze sob ą po 50 g korzenia lubczyku (można użyć korzenia) i liścia orzecha włoskiego, a także po 25 g owoców kminku i ziela krwawnika. Następnie 1,5-2 łyżki mieszanki należy zalać dwiema szklankami wrzącej wody i wstawić na parze na 15 minut pod przykryciem. Następnie całość należy odstawić i przecedzić. Zioła żołądkowo-jelitowe należy pić po 2/3 szklanki 2 razy dziennie po posiłku. Mieszanka ma zastosowanie w zaburzeniach trawienia, nieregularnych wypróżnieniach, zwłaszcza w objawach nieżytu żołądka i jelit.

LITERATURA

1. https://www.drogadonatury.pl/encyklopedia-ziol/
2. Aleksander Ożarowski, Wacław Jaroniewski: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987.
3. Aleksander (red.) Ożarowski: Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. Państwowy Zakład wydawnictw Lekarskich. Warszawa 1983. ISBN: 83-200-0640-6.