Buzdyganek naziemny (Tribulus terrestris)
Buzdyganek naziemny, Gokshura (Tribulus terrestris) to jednoroczna roślina z rodziny parolistowatych, występująca na terenie Afryki, Azji, Australii oraz w południowej i środkowej Europie, w tym także w Polsce, ale tylko jako efemerofit. Kwitnie na żółto. Nazwa pochodzi od kształtu owocu przypominającego głowicę buzdygana (broni obuchowej).
Surowcem zielarskim jest owoc i ziele, a także korzeń (rzadziej).
SKŁADNIKI AKTYWNE
Saponiny steroidowe: furostanolowe (terestryniny J-T, protodioscyna) i spirostanolowe (terestrynina U), alkaloidy, flawonoidy (w tym: tribulozyd, kweretyna, kempferol), taniny, witamina C oraz wapń.IV
DZIAŁANIE
Odmładzające, zwiększające płodność u mężczyzn, poprawiające libido, przeciwbólowe, moczopędne, rozpuszczające kamienie moczowe, obniżające ciśnienie krwi i nasercowe. Ponadto, wykazuje działanie przeciwskurczowe, przeciwzapalne, cytoochronne, antybakteryjne, przeciwgrzybicze.
WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE
Buzdyganek naziemny stosowany jest na różne problemy układu moczowego: kamicę nerkową, zapalenie pęcherza moczowego. Ponadto wzmacnia funkcje nerek, a także układ rozrodczy. Wykazuje także działanie uspokajające, a u osób z nadciśnieniem obniża tętno. Polecany jest również u osób z chorobą wieńcową serca. Natomiast, przede wszystkim stosowany jest w preparatach poprawiających płodność, ponieważ poprawia ruchliwości plemników oraz w celu zwiększenia libido (również u kobiet). Ponadto, w mieszankach z imbirem działa przeciwbólowo, a z ashwagandą (Withania somnifera) wykazuje efekt odmładzający. Warto również wiedzieć, że w niektórych badaniach wykazano efekt antynowotworowy terestrozyny D (TED) w stosunku do nowotworu prostaty.
PRZECIWWSKAZANIA
Nie powinno się stosować owoców buzdyganka przy odwodnieniu organizmu. Ponadto, przy niedokrwistości, u kobiet w ciąży i w okresie karmienia. Warto również wiedzieć, że owoce buzdyganka zwiększają poziom PSA (przy stosowaniu 2,25 g / dzień). Natomiast należy unikać promieni UV po spożyciu preparatu, ze względu na działanie fotouczulające.
STOSOWANIE
2-3 g owoców buzdyganka lub 5-6 g sproszkowanego korzenia raz dziennie. Natomiast płynny ekstrakt z ziela stosuje się w dawce 7-14 ml dziennie.
LITERATURA
I. Penelope Ody, tłum. Małgorzata Garbarczyk: Uzdrawiająca moc ziół. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2008. ISBN: 978-83-7073-644-6
II. https://examine.com/supplements/tribulus-terrestris/
III. https://www.phytomed.co.nz/site/phytomed/Tribulus%20Tech%20Sheet.pdf
IV. Zhen-Fang Wang, Bing-Bing Wang, Yang Zhao, Fang-Xu Wang, Yan Sun, Rui-Jie Guo, Xin-Bo Song, Hai-Li Xin, Xin-Guang Sun. Furostanol and Spirostanol Saponins from Tribulus terrestris. Molecules. 2016 Apr; 21(4): 429.
V. Źródło zdjęcia: Stefan.lefnaer – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=87746558