Choroba koronawirusowa
Choroba koronawirusowa – to zakaźna choroba wirusowa wywołana przez infekcję ludzkim koronawirusem. Obecnie jest mylnie utożsamiana wyłącznie z COVID-19, która jest jedną z wielu rodzajów chorób koronawirusowych. Pierwszy raz ludzki koronawirus (szczep B814) został wyizolowany w 1962 roku z tchawicy dziecka z objawami przeziębienia. W kolejnych latach wyizolowano szczepy 229E i OC43 również wywołujące przeważnie łagodne objawy jak w klasycznym przeziębieniu. Z tego powodu nie były one badane szczegółowo. Dopiero w 2003 roku, gdy pojawił się ludzki koronawirus wywołujący zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (SARS) – SARS-CoV zaczęto badać uważniej szczepy obecne w obrębie rodziny Coronaviridae.
W niedługim czasie zidentyfikowano szczep NL63 oraz HKU1, które wywołują łagodne objawy. Natomiast w 2012 roku na bliskim wschodzie wyizolowano szczep koronawirusa MERS-CoV wywołujący bardzo poważny i często śmiertleny bliskowoschodni zespół niewydolności oddechowej (MERS – Middle East Respiratory Syndrome). W końcu pod koniec 2019 roku w prowinzji Wuhan w Chinach zidentyfikowano SARS CoV-2 czyli drugi koronawirus ciężkiego ostrego zespołu niewydolności oddechowej wywołujący chorobę COVID-19 o mniejszej śmiertelności niż w przypadku choroby MERS.1,2
Poniższe informacje dotyczą głównie właściwości leczniczych surowców zielarskich mających zastosowanie w leczeniu zakażeń wirusem SARS-CoV-2.
Do typowych objawów choroby koronawirusowej: COVID-19 należy gorączka, dreszcze i kaszel. Natomiast celem ataku wirusa SARS-CoV-2 są komórki człowieka posiadające na swojej powierzchni błony enzym konwertujący angiotensynę typu 2 (ACE2) oraz receptor CD209L.
SUROWCE ZIELARSKIE
ziele (nalewka) – Bylica piołun (Artemisia absinthium), kora i korzeń – Czepota puszysta (Uncaria tomentosa, ang. Cat’s claw). owoc (wodny wyciąg) – Głowienka pospolita (Prunella vulgaris), skórka owocu (suchy ekstrakt, nalewka) – Granat właściwy (Punica granatum), ziele (nalewka) – Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea), korzeń – Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra), owoc (ekstrakt wodny z miąższu owoców bogaty w hydroksytyrozol) – Oliwka europejska (Olea europaea), korzeń – Pelargonia afrykańska (Pelargonium sidoides)
- Bylica piołun (Artemisia absinthium): wykazuje działanie przeciwwirusowe w stosunku do SARS-CoV-2 na etapach: adsorpcji, wnikania przez endocytozę, replikacji i transkrypcji wirusa. Za działanie przeciwwirusowe odpowiadają: artezunat (artesunate – interaguje z białkami 3CL-PRO, białkiem E, helikazą, białkiem N oraz nsp3, nsp10, nsp14, nsp15), artemizyna (interaguje z białkiem 3CL-PRO i receptorem GRP78), artemeter (artemether – hamuje działanie bialka N, nsp10, nsp15 i helikazy), artenuina B (wiąże się z białkiem N), artenimol (wiąże się z białkiem N), kwas artelinowy (wiąże się z białkiem S), MDL28170 (wiąże się z katepsyną L w lizosomie).3
- Głowienka pospolita (Prunella vulgaris): wodny ekstrakt z owoców (rozłupni) blokuje adsorpcję białka S wirusa SARS-CoV-2 (oraz jego mutanta SPG614) do receptora ACE2 blokując w ten sposób jego wejście do komórek człowieka. Ponadto efekt cytopatyczny wirusa został częściowo zahamowany przy stężeniu 50 μg/ml (70%), a całkowicie przy wartości 100 μg/ml.4
- Czepota puszysta, Vilcacora (Uncaria tomentosa): składniki aktywne czepoty puszystej pentacykliczne alkaloidy oksoindolowe: unkaryna F i specjofilina oraz polihydroksylowany triterpen: kwas unkarynowy wykazują dobre powinowactwo wiązania w stosunku do domeny wiążącej receptor ACE2 obecnej w strukturze białak S przy jednocześnie dobrej biodostępności po podaniu doustnym (świadczy o tym zachowanie reguły pięciu Lipińskiego) dzięki czemu jest w stanie blokować infekcję wirusa SARS-CoV-2 na etapie adsorpcji i wnikania do komórek człowieka.5
- Huangjing – Kokoryczka syberyjska (Polygonatum sibiricum) zawarte w kłączu: diosgenina i akantozyd B (ang. (+)-Syringaresinol-O-beta-D-glucoside) wykazują efekt przeciwwirusowy poprzez wiązanie się do białka S, polimerazy RNA zależnej od RNA (RNA-dependent RNA polymerase) i hydroksylazy 3CL (3CL hydrolase).6
- Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra) : wykazuje właściwości immunomodulujące i hamuje replikację koronawirusa HCo-229E. Hamuje replikację SARS CoV-2 przez co ma zastosowanie na początku infekcji, gdy nie dochodzi do objawów nadmiernej reakcji zapalnej w układzie oddechowym – SARS.7 Ponadto w innych badaniach udowodniono, że kwas lukrecjowy potencjalnie silnie wiąże się z białkami osłony wirusa (białka E), które są odpowiedzialne m.in. za formowanie wirionów.7,8
- Pelargonia afrykańska (Pelargonium sidoides): łagodzi występowanie objawów COVID-19 hamując replikację SARS CoV-2. Podobnie jak korzeń lukrecji ma ona zastosowanie w początkowej fazie infekcji oraz jako ziołowy lek przeciwdziałający postępowi choroby.7
- gumożywica Kadzidłowiec indyjski (Boswellia serrata) – kwas β-bosweliowy podobnie wykazuje potencjalnie silne właściwości wiążące z białkiem płaszcza wirusa (białko E), które jest odpowiedzialne m.in. za formowanie nowych wirionów.8
- Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea): ekstrakt wodno-etanolowy z rotacznicy purpurowej jest skuteczny w hamowaniu aktywności koronawirusów: HCoV-229E (IC50: 3,2 µg/ml), SARS-CoV (IC50: 50 µg/ml) i MERS-CoV (IC50: 50 µg/ml). W przypadku SARS-CoV-2 ekstrakt z ziela upośledza wiązanie się białka S z receptorem ACE-2. W badaniu dawka przy, której aktywność biochemiczna SARS-CoV-2 została zmniejszona o połowę (IC50) wyniosła 50 µg/ml podobnie jak w przypadku dwóch poprzednio opisanych szczepów.9
- Oliwka europejska (Olea europaea): powoduje inaktywację aktywności biochemicznej SARS-CoV-2, zakłócenie struktury kapsydu oraz genomu (powodują wyciek genomu na zewnątrz).10
- Granat właściwy (Punica granatum): suchy ekstrakt ze skórki granatu (po odparowaniu etanolu) hamuje wiązanie białka S SARS-CoV-2 z receptorem ACE-2 o 51% przy stężeniu 40 µg/ml. Za właściwości przeciwwirusowe odpowiadają punikalagina i kwas elagowy.11
MIESZANKI ZIOŁOWE
- Mieszanka przeciwwirusowa: należy zmieszać ze sobą po 20 g kwitnącego ziela dziewanny, owoców forsycji zwisłej, ziela jeżówki purpurowej oraz łyżeczkę goździków i rozdrobnić je w młynku elektrycznym (można użyć moździerza). Następnie 1/2 – 3/4 łyżki mieszanki należy zalać szklanką wrzącej wody i zaparzać pod przykryciem (najlepiej w termosie) przez 30 minut. Po przecedzeniu przez sitko napar ten pijemy 2-3 razy dziennie na grypę. Wykazuje ona również właściwości przeciwwirusowe wobec niektórych innych wirusów. Zastosowaniem jest również choroba koronawirusowa.
- Lianhua qingwen (LQC): chińska mieszanka zawierająca 10 ziół i wypełniacz: korzeń urzetu indygowca (lub urzetu barwierskiego – Isatis tinctoria), owoc forsycji, kwiat wiciokrzewu japońskiego (Lonicerae Japonicae), ziele przęsli chińskiej (Ephedra sinica), nasiona gorzkiej moreli (Prunus armeniaca), ziele pstrolistki sercowatej (Houttuynia cordata), ziele Brodźca paczulki (Pogostemon cablin), korzeń i kłącze różeńca wielkokwiatowego (Rhodiola Crenulata), korzeń i kłącze rzewienia dłoniastego (Rheum palmatum), korzeń i kłącze lukrecji gładkiej i gips włóknisty. Zastosowaniem jest choroba koronawirusowa wywołana przez SARS CoV-2, ale, a także inne koronawirusy.7,12
- Lianhua Qingwen (JHQ): chińska mieszanka zawierająca jądro pestki moreli, owoc forsycji zwisłej, korzeń urzetu indygowca, kwiat wiciokrzewu japońskiego (Lonicerae Japonicae), smażone z miodem ziele przęśli chińskiej (Ephedra sinica), jądro nasion gorzkiej moreli (Prunus armeniaca), kłącze narecznicy samczej (Dryopteris filix-mas), korzeń i kłącze rzewienia dłoniastego (Rheum palmatum), korzeń i kłącze lukrecji gładkiej, ziele pstrolistki sercowatej (Houttuynia cordata), korzeń i kłącze różeńca wielkokwiatowego (Rhodiola Crenulata), ziele Brodźca paczulki (Pogostemon cablin) i gips włóknisty. Zastosowaniem jest choroba koronawirusowa. 7
LITERATURA
- Pyrć, K. (2015). Ludzkie koronawirusy. Postępy Nauk Medycznych, 28(4B), 48–54. http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2015/04/pnm_2015_048-054b.pdf
- https://wbbib.uj.edu.pl/documents/41648/114812397/Milewska+Aleksandra_streszczenie.pdf/df2819d9-a9dc-408a-9ed1-6597150dcc44 [dostęp: 03-04-2023]
- Fuzimoto AD. An overview of the anti-SARS-CoV-2 properties of Artemisia annua, its antiviral action, protein-associated mechanisms, and repurposing for COVID-19 treatment. J Integr Med. 2021 Sep;19(5):375-388. doi: 10.1016/j.joim.2021.07.003. Epub 2021 Jul 22. PMID: 34479848; PMCID: PMC8378675. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34479848/
- Ao Z, Chan M, Ouyang MJ, Olukitibi TA, Mahmoudi M, Kobasa D, Yao X. Identification and evaluation of the inhibitory effect of Prunella vulgaris extract on SARS-coronavirus 2 virus entry. PLoS One. 2021 Jun 9;16(6):e0251649. doi: 10.1371/journal.pone.0251649. PMID: 34106944; PMCID: PMC8189562. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34106944/
- Yepes-Pérez AF, Herrera-Calderon O, Quintero-Saumeth J. Uncaria tomentosa (cat’s claw): a promising herbal medicine against SARS-CoV-2/ACE-2 junction and SARS-CoV-2 spike protein based on molecular modeling. J Biomol Struct Dyn. 2022 Mar;40(5):2227-2243. doi: 10.1080/07391102.2020.1837676. Epub 2020 Oct 29. PMID: 33118480; PMCID: PMC7657399. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7657399/
- Mu C, Sheng Y, Wang Q, Amin A, Li X, Xie Y. Potential compound from herbal food of Rhizoma Polygonati for treatment of COVID-19 analyzed by network pharmacology: Viral and cancer signaling mechanisms. J Funct Foods. 2021 Feb;77:104149. doi: 10.1016/j.jff.2020.104149. Epub 2020 Aug 14. PMID: 32837538; PMCID: PMC7427583. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32837538/
- Gajewski A, Kośmider A, Nowacka A, Puk O, Wiciński M. Potential of herbal products in prevention and treatment of COVID-19. Literature review. Biomed Pharmacother. 2021 Nov;143:112150. doi: 10.1016/j.biopha.2021.112150. Epub 2021 Sep 2. PMID: 34507112; PMCID: PMC8410512. https://doi.org/10.1016%2Fj.biopha.2021.112150
- Fatima SW, Alam S, Khare SK. Molecular and structural insights of β-boswellic acid and glycyrrhizic acid as potent SARS-CoV-2 Envelope protein inhibitors. Phytomed Plus. 2022 May;2(2):100241. doi: 10.1016/j.phyplu.2022.100241. Epub 2022 Feb 12. PMID: 35403092; PMCID: PMC8840829. https://doi.org/10.1016/j.phyplu.2022.100241
- Signer J, Jonsdottir HR, Albrich WC, Strasser M, Züst R, Ryter S, Ackermann-Gäumann R, Lenz N, Siegrist D, Suter A, Schoop R, Engler OB. In vitro virucidal activity of Echinaforce®, an Echinacea purpurea preparation, against coronaviruses, including common cold coronavirus 229E and SARS-CoV-2. Virol J. 2020 Sep 9;17(1):136. doi: 10.1186/s12985-020-01401-2. Erratum in: Virol J. 2020 Nov 9;17(1):172. PMID: 32907596; PMCID: PMC7479405. https://doi.org/10.1186/s12985-020-01401-2
- Takeda Y, Jamsransuren D, Matsuda S, Crea R, Ogawa H. The SARS-CoV-2-Inactivating Activity of Hydroxytyrosol-Rich Aqueous Olive Pulp Extract (HIDROX®) and Its Use as a Virucidal Cream for Topical Application. Viruses. 2021 Feb 2;13(2):232. doi: 10.3390/v13020232. PMID: 33540713; PMCID: PMC7913061. https://doi.org/10.3390%2Fv13020232
- Tito A, Colantuono A, Pirone L, Pedone E, Intartaglia D, Giamundo G, Conte I, Vitaglione P, Apone F. Pomegranate Peel Extract as an Inhibitor of SARS-CoV-2 Spike Binding to Human ACE2 Receptor (in vitro): A Promising Source of Novel Antiviral Drugs. Front Chem. 2021 Apr 28;9:638187. doi: 10.3389/fchem.2021.638187. PMID: 33996744; PMCID: PMC8114579. https://doi.org/10.3389%2Ffchem.2021.638187
- Shen X, Yin F. The mechanisms and clinical application of Traditional Chinese Medicine Lianhua-Qingwen capsule. Biomed Pharmacother. 2021 Oct;142:111998. doi: 10.1016/j.biopha.2021.111998. Epub 2021 Aug 9. PMID: 34385103; PMCID: PMC8352581. https://doi.org/10.1016/j.biopha.2021.111998
- https://www.drogadonatury.pl/encyklopedia-ziol/