Kalina koralowa (Viburnum Opulus L.)
Kalina koralowa (Viburnum Opulus, ang. guelder rose) – krzew należący do rodziny przewiertnikowatych (Caprifoliaceae), występujący w Europie i północnej Azji. Natomiast, w Polsce można ją spotkać pospolicie w wilgotnych lasach i zaroślach, przy czym preferuje gleby gliniaste z wysokim poziomem wód gruntowych (jest wskaźnikiem dużej wilgotności). Kalina koralowa wytwarza 3-klapowe i długoogonkowe liście, które są ząbkowane. Ponadto, od maja do lipca pojawiają się białe kwiaty, które zebrane są w parasolowate lub kuliste, szczytowe baldachogrona. Natomiast, kwiaty brzeżne są większe od pozostałych. W okresie owocowania pojawiają się żółte owoce w formie pestkowca, które w miarę dojrzewania przybierają szkarłatnoczerwoną barwę.
Surowcem zielarskim jest kora kaliny koralowej (Cortex Viburni opuli). Stosowane są również jej owoce.
SKŁADNIKI AKTYWNE
Surowiec zawiera garbniki pirokatechinowe (2-3%), D,L-katechinę, triterpeny (kwas oleanolowy), fitosterole (m. in. β–sytosterol), kumarynopochodne (skopoletyna). Ponadto, kalina koralowa zawiera olejek eteryczny (0,1 – 0,3%), sole mineralne i nieokreśloną substancję spazmolityczną. Natomiast owoc kaliny zawiera polifenole w tym flawonoidy (procyjanidyna B, katechina, epikatechina), kwasy fenolowe ((kwas chlorogenowy), fenylopropanoidy (kwasy hydroksycynamonowe), saponiny, węglowodany, kwasy organiczne, witaminy (C, E, P, B9) i minerały (K, Ca, Mg, P, Fe).
DZIAŁANIE
Kalina koralowa wykazuje działanie spazmolityczne, uspokajające i przeciwkrwotoczne. Natomiast jej owoc działa antyoksydacyjnie, hipoglikemicznie i hamuje wchłanianie kwasów tłuszczowych przez jelita.
WŁAŚCIWOŚCI LECZNICZE
Kora kaliny koralowej stosowana jest w bolesnych kurczach macicy, zaburzeniach miesiączkowania, krwawieniach w okresie przekwitania oraz w predyspozycji do przedwczesnego porodu, ponieważ wybiórczo obniża napięcie mięśni gładkich macicy, znosi ból, hamuje krwawienia z dróg rodnych i zmniejsza ryzyko poronienia.
Owoce kaliny koralowej ze względu na zawartość wielu witamin i minerałów oraz antyoksydantów działają wzmacniająco i usuwają szkodliwe wolne rodniki. Z powodu działania antyoksydacyjnego owoc kaliny ma zastosowanie w leczeniu chorób metabolicznych takich jak cukrzyca typu 2 i otyłość. Dzieje się tak za sprawą wpływu zawartych w niej związków fenolowych na aktywność transporterów glukozy i wolnych kwasów tłuszczowych (GLUT2 i CD36/FAT). Ponadto, badania wskazują na zdolność polifenoli zawartych w owocach kaliny do inicjacji procesów naprawy DNA.
Kora kaliny wchodzi w skład czopków Hemorol.
PRZECIWWSKAZANIA
Nie należy przekraczać dawki 3 g czystego ekstraktu alkoholowego na raz. Ze względu na zawartość saponin zarówno kora jak owoc kaliny koralowej może podrażniać układ pokarmowy, wywoływać wymioty i biegunki. Dlatego należy je stosować z rozwagą, a najlepiej przetworzone.
STOSOWANIE
Odwar z kory kaliny koralowej – ½ – 2/3 łyżki kory kaliny koralowej na szklankę wody należy gotować przez 5 minut, a następnie przecedzić. 1-3 łyżek odwaru pijemy po jedzeniu.
Ekstrakt alkoholowy (Extractum viburnum opuli fluidum) – stosujemy 20-50 kropli w kieliszku wody 2-3 razy dziennie po jedzeniu.
Owoce kaliny koralowej należy spożywać wyłącznie po przegotowaniu.
LITERATURA
I. Aleksander (red.) Ożarowski: Ziołolecznictwo. Poradnik dla lekarzy. Państwowy Zakład wydawnictw Lekarskich. Warszawa 1983. ISBN: 83-200-0640-6
II. Dietmar Aichele, Marianne Golte-Bechtle, tłum. Helena Terpińska-Ostrowska: Jaki to kwiat?. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa 1984. ISBN 83-09-00687-X
III. Zakłos-Szyda M, Pawlik N, Polka D, Nowak A, Koziołkiewicz M, Podsędek A. Viburnum opulus Fruit Phenolic Compounds as Cytoprotective Agents Able to Decrease Free Fatty Acids and Glucose Uptake by Caco-2 Cells. Antioxidants (Basel). 2019; 8(8):262. Published 2019 Aug 1. doi:10.3390/antiox8080262
IV. Źródło fotografii: Wouter Hagens – Own work, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1834751